In de aders van de benen zijn er terugslagkleppen aanwezig. Deze kleppen verhinderen het terugstromen van het bloed dat vanuit de benen terug naar boven stroomt. 

De normale stroomrichting in deze aders is dus van onder naar boven en wordt bewerkstelligt door de hartslag en de pompfunctie die de kuitspier uitoefent tijdens het wandelen. 

Wanneer deze kleppen niet meer mooi sluiten kan er bloed terugstromen, dus van boven naar onder, als gevolg van de zwaartekracht. Hierdoor wordt de druk op de wand van de ader groter, waardoor er uitzettingen (spataders) ontstaan. 

Deze varices presenteren zich aan de oppervlakte van het been als kronkelende, blauwgekleurde vaten.

- Erfelijke belasting

- Zwaarlijvigheid

- Tekort aan beweging

- Veel stil rechtstaan

- Blootstelling aan warmtebronnen

- Zwangerschap

Bepaal hieronder uw risico: tel al uw risicopunten samen en kijk dan onderaan naar uw resultaat.

Geslacht

Mannelijk 0  

Vrouwelijk 1

Leeftijd

Jonger dan 14 jaar 0   

Tussen 14 en 29 jaar 1

Tussen 30 en 45 jaar 2 

Ouder dan 45 jaar 3

Hoe lang heeft u al een zittend leven?

Actieve levensstijl 0 

1-3 jaar 1

3-10 jaar 2

Meer dan 10 jaar 3 

Heeft u overgewicht?

Nee 0

Ja, 1 tot 5kg 1

Ja, 5 tot 10kg 2

Ja, meer dan 10kg 3

Hoeveel voldragen zwangerschappen hebt u gehad?

Geen zwangerschap 0

1 zwangerschap 1

2 zwangerschappen 2

Meer dan 2 zwangerschappen 3

Hoelang zit of staat u terwijl u aan het werk bent?

Minder dan 4 uur per dag 0

Tussen 4 en 6 uur per dag 1

Meer dan 8 uur per dag 2

Meer dan 8 uur per dag, dikwijls in combinatie met lange trajecten in de  auto, het vliegtuig of de trein. 3

Heeft u familileden (vader of moeder) met spataders?

Nee 0

1 ouder met spataders 1

2 ouders met spataders 2

2 ouders met spataders, waarvan 1 met complicaties (beenulcus) 3

Wandelt, zwemt, fietst, jogt en/of fitnesst u?

Ja, minstens 3 uur per week 0 

Minder dan 3 uur per week 1 

Occasioneel (tijdens de vakantie) 2 

Nooit 3

Heeft u last van zware benen?

Nee, nooit 0

Occasioneel 1

Ja, vaak 2

Ik heb quasi permanent veel pijn in de benen 3

Wanneer u zware benen heeft, wordt dit gevoel dan verergerd door:

De warmte, de pil en hormonale therapie  2 

Systematisch voor de menstruatie 3

Heeft u gezwollen enkels?

Nee, nooit 0

Alleen bij warm weer of gedurende lange1 reizen per vliegtuig, trein, auto 1

Ja, bijna iedere dag, maar enkel ‘s avonds 2

Ja, alle dagen vanaf ‘s ochtends 3 

Het totaal van uw sore is:

≤ 11 

U loopt een klein risico op de chronische veneuze ziekte. Volg de raad van uw arts nauwgezet op om uw aders in goede gezondheid te houden.

12-22

U loopt een risico op de chronische veneuze ziekte en/of deze aandoening geeft u reeds een aantal tekenen van zwakheid van uw veneuze netwerk. Het is tijd om op een actieve en persoonlijke manier te reageren (sport, veneuze hygiëne) en, in het geval de veneuze ziekte zich voordoet, op een medicamenteuze manier (flebotroop, steunkousen...).

≥ 23

U lijdt aan ernstige veneuze insufficiëntie of u loopt een groot risico. De evolutie van de ziekte kan tegengehouden worden met een medische ingreep (sclerose, chirurgie, laser) en door het volgen van de aanbevelingen om uw levensstijl aan te passen en indien zich tekenen van veneuze insufficiëntie voordoen, met een medicinale behandeling (flebo- troop, steunkousen,...).           

- Opgezette, knobbelige aderkluwens

- Oedeem (opgezette benen)

- Pijn of zwaar gevoel in de benen

- Jeukende huid boven de spataderen

- Bruine huidverkleuring

- Open wonde aan de binnenenkel

- Oppervlakkige flebitis

- Diepe veneuze thrombose

- Spataderbloeding

- Veneus eczeem

- Lipodermatosclerosis

- Huidverkleuringen

- Open been (veneus ulcus)

Naast een goede anamnese en een klinisch onderzoek is ook een veneuze duplex noodzakelijk om een goede diagnose te kunnen stellen en een aangepast behandelingsplan te kunnen uittekenen. Een duplex is een speciaal soort echo. Er worden dus geen RX-stralen gebruikt.

Het is een functionele echografie van de bloeddoorstroming in de aders. Het onderzoek kan uitgevoerd worden om verstoppingen van de aders (trombose), verstoppingen met ontsteking van de aders (tromboflebitis) of om spataders (varices) op te sporen. Het onderzoek voor spataders gebeurt grotendeels staande. Er zal tijdens het onderzoek ook meermaals gevraagd worden om te persen (bvb blazen tegen de handrug) om de functie van de aderkleppen te testen.

Naast klassieke chirurgie worden spataders reeds jaren ook endovasculair (bvb. met laser) behandeld. Op onze afdeling passen we volgende heelkundige behandelingen toe:

Sclerotherapie:                                                                                                                                We injecteren een alcoholvariant (als vloeistof of in schuimvorm) in de spataders om ze te doen verschrompelen. Deze behandeling gebeurt in de consultatieruimte, bij voorkeur tijdens de koudere herfst- en wintermaanden. U moet 2-3 weken steunkousen dragen (kousen reeds meebrengen op de raadpleging!).

Müller-flebectomie:                                                                                                                    Door meerdere kleine wondjes (paar millimeter) wordt met een speciaal Müller-haakje het bloedvat aangehaakt en verwijderd. De sneetjes worden gesloten met steristrips. 

Stripping:                                                                                                                                             De ader in de lies of knieholte, wordt ook een groot deel van de spatader verwijderd. Een stripdraad wordt in de zieke ader opgeschoven en de ader wordt, meestal binneste-buiten, naar buiten getrokken. 

Klassieke crossectomie:                                                                                                                    De zieke ader wordt in de lies of knieholte afgebonden en over korte lengte verwijderd, al dan niet in combinatie met een Müller-flebectomie. De ingreep kan onder volledige narcose of plaatselijke verdoving worden uitgevoerd.

Laserbehandeling:                                                                                                                             Dit is de nieuwste methode om de grote stam spataderen (vena saphena magna en vena saphena parva) te behandelen zonder dat er geopereerd hoeft te worden. Endoveneus betekent dat het vat van binnenuit dichtgebrand wordt. Er zijn verschillende technieken, met laser, radiogolven, stoom, en bevriezen. De methode is steeds hetzelfde: het vat wordt aangeprikt onder controle met het Duplexapparaat. Er wordt een buisje opgeschoven in het vat, en via deze buis wordt het vat van binnenuit beschadigd. Uiteindelijk verschrompelt het vat en zit helemaal dicht. 

De ingrepen kunnen onder algemene verdoving of met een ruggeprik en soms zelfs onder lokale verdoving worden uitgevoerd.

Na een operatie:

- Wellicht slechts een paar dagen Paracetamol 1000 (tot 4x daags) nodig. 

- De eerste 10 dagen krijgt u een spuitje in de buiken ter preventie van flebitis en/of thrombose.

- De eerste 24 na de ingreep draagt u het steunverband. Dat mag er de dag na de ingreep worden afgehaald. 

- Daarna krijgt u een elastische kous. Deze moet u minstens 3 weken dragen waarvan de eerste 10 dagen liefst dag en nacht. 

- De kous draagt u 3 tot 6 weken in  totaal, afhankelijk van de nood.

- De eerste dag mag u niet zelf autorijden. Dat is een verzekeringskwestie.

- De eerste dagen moet u vermijden om lang rechtop te staan zonder te bewegen. 

- Uw normale activiteiten mag u na deze eerste dagen hernemen.

- Na een tiental dagen mag uw huisarts de steri-strips verwijderen.

- Geen zonnebank of blootstelling aan de zon de eerste 3 maanden.

Na sclerotherapie (droogspuiten):

- 10 dagen een steunkous dragen 24/24 u

- daarna nog 10 dagen de steunkous enkel overdag dragen

- blootstelling aan warmte vermijdengedurende 3 weken (dus geen sauna, geen zonnebank, geen warm bad, niet hevig sporten)

- geen ontstekingsremmers nemen gedurende 3 weken (bvb ibuprofen, aspirine,...)

Deze tekst komt er spoedig aan....